Rodzajniki (articles) występujące w języku angielskim mogą stać się źródłem nie lada problemów. Aby nieco ułatwić Wam zrozumienie tego niewielkiego, acz istotnego fragmentu gramatyki angielskiej, przygotowałem kompendium wiedzy dotyczące rodzajników określonych oraz nieokreślonych.

 

 

Rodzajniki nieokreślone (A oraz AN)

 

Zacznijmy naszą przygodę od tak zwanych „indefinite articles” czyli rodzajników nieokreślonych. Wiecie zapewne, iż występują one w dwóch podstawowych formach. Czym jednak się one od siebie różnią? Rodzajnika A używamy przed wyrazami rozpoczynającymi się od spółgłoski lub samogłoski, która w wymowie brzmi jak spółgłoska:

 

A hat – rodzajnik wykorzystaliśmy, ponieważ pierwszą literą rzeczownika jest „h” , a więc samogłoska

 

A university – mimo, iż pierwszą literą rzeczownika jest „u” (samogłoska), to w wymowie brzmi ona jak spółgłoska (Yunəˈvɜr sɪ ti). Fakt ten wymusza traktowanie jej jako spółgłoski podczas wyboru rodzajnika.

 

 

Druga z form (AN) wykorzystywana jest natomiast, kiedy pierwszą z liter rzeczownika jest samogłoska lub też nieme „h”. Spójrzmy:

 

An apple – w tej sytuacji nie mamy żadnych wątpliwości jakiej formy użyć. Pierwszą literą wyrazu jest samogłoska, a wymowa w żaden sposób nie zmienia jej właściwości

 

An hour – mamy tu do czynienia z niemym „h” niewystępujące w wyrazie podczas jego prawidłowego wymawiania (Aʊər). Jak widać, pierwszy z artykułowanych dźwięków to „a”, konieczne jest więc wykorzystanie formy AN rodzajnika nieokreślonego.

Mimo, że rodzajnik nieokreślony odnosi się do rzeczownika, nie zmienia on swojej formy w zależności od płci podmiotu opisywanego. Mówimy więc „a man” (mężczyzna) oraz „a woman” (kobieta), kierując się wyłącznie zasadami dodawania rodzajnika określonymi powyżej. Pamiętajmy również, iż indefinite article stosujemy wyłącznie do opisywania rzeczowników w liczbie pojedynczej, które dodatkowo są policzalne. Mimo, że od drugiej zasady występują wyjątki, to użycie rodzajnika nieokreślonego do opisywania więcej niż jednego przedmiotu/osoby/zwierzęcia uznane zostanie za błąd gramatyczny.

 

 

Zastosowanie rodzajników nieokreślonych

 

Aby właściwie posługiwać się rodzajnikami nieokreślonymi A oraz AN, konieczna jest wiedza na temat ich zastosowania w zdaniach. W przypadku articles wiele zależy bowiem od kontekstu wypowiedzi. Raz użyty rodzajnik wcale nie musi okazać się najlepszym wyborem w zdaniu kolejnym. W większości przypadków właściwą decyzję podejmiemy, jeżeli rodzajników nieokreślonych użyjemy:

Celem odniesienia się do jakiegokolwiek przedstawiciela danego gatunku lub grupy społecznej.Nie mówimy w takim przypadku o ściśle określonej osobie/zwierzęciu/przedmiocie. W poniższym przykładzie podmiot zaznacza, że nigdy nie posiadał jakiejkolwiek udomowionej szynszyli. Nie dookreśla czy chodzi mu o specyficzną odmianę, rodzaj, płeć, itp. Jest to więc po prostu stwierdzenie ogólne.

 

I have never owned a pet chinchilla.

Nigdy nie miałem (jakiejkolwiek) udomowionej szynszyli.

 

Kolejnym z zastosowań rodzajników nieokreślonych jest ich użycie przed rzeczownikami w liczbie pojedynczej, które dodatkowo są policzalne. W poniższych przykładach rozmówcy mają na myśli jedno mieszkanie oraz jedną wizę.

 

Mike needs a place to live, so he would like to rent a flat.

Mike musi gdzieś mieszkać, a więc chciałby wynająć mieszkanie.

 

Juan will never get a visa I assume.

Zakładam, że Juan nigdy nie otrzyma wizy.

 

Możemy też za pomocą generalizacji odnieść się do wszystkich przedstawicieli danej grupy. W poniższym przypadku jeden reprezentant zbiorowości określany jest rodzajnikiem nieokreślonym, aby wskazać, że utożsamiać go możemy ze wszystkimi członkami wspomnianej społeczności.

 

A child needs care. (= All children need care.)

Dziecko potrzebuje opieki. (= Wszystkie dzieci potrzebują opieki.)

 

Rodzajnik nieokreślony jest również używany z takimi słówkami jak „want”, „look for”, „need”, jak również z pytaniami oraz zaprzeczeniami o charakterze ogólnym. W przypadku drugiego zdania pytamy o jakąkolwiek książkę, która zawiera użyteczne wskazówki.

 

I am sorry, I am looking for a doctor! Can somebody help me?

Przepraszam, szukam jakiegoś lekarza! Czy ktoś może mi pomóc?

 

Have you got a book that would tell me what to do in this situation?

Czy masz może jakąś książkę, która podpowiedziałaby mi co zrobić w tej sytuacji?

 

Możliwe jest też użycie rodzajników nieokreślonych w przypadku, gdy w zdaniu wykorzystaliśmy takie czasowniki jak: „seem”, „look”, „be”, czy „sound”. Spójrzmy na poniższy przykład:

 

The palace seems to be a frightful place.

Ten pałac wydaje się być przerażającym miejscem.

 

A oraz AN zostać mogą zostać użyte w języku angielskim jako zamienniki wyrazu „jeden” (one). Pozwala to na wskazanie unikalności danego przedmiotu lub osoby i umożliwia uniknięcie powtórzeń tego samego wyrazu w kolejnych zdaniach. W poniższym przypadku wskazujemy, iż każdy nóż kosztuje dokładnie JEDEN tysiąc dolarów.

 

The knives cost almost a (one) thousand dollars each.

Cena tych noży to (jeden) tysiąc dolarów za sztukę.

 

Rodzajniki nieokreślone służą również do określania tempa wykonywania danej czynności. Poniższy przykład przedstawia jeden z najpopularniejszych kontekstów, w którym wykorzystywane są indefinite articles. Przy ich pomocy opisać można bowiem prędkość pojazdu.

 

The new Maserati can go as fast as 215 kilometers an hour.

Nowe Maserati jest w stanie rozwinąć prędkość 215 kilometrów na godzinę.

 

Rodzajniki nieokreślone stosować należy także przed nazwami zawodów. Zwróćmy szczególną uwagę na to zastosowanie głównie podczas testów kompetencji językowych. Brak rodzajnika w takim przypadku uznawany jest za poważny błąd gramatyczny!

 

Toby is an actor and Miriam is a nurse.

Toby jest aktorem, natomiast Miriam – pielęgniarką.

 

W tym miejscu wspomnieć należy również o bardzo dosłownym znaczeniu indefinite articles, a mianowicie – „jakiś/jakaś/jakieś”. Pozwala ono uzmysłowić słuchaczowi, iż odnosimy się do jakiejkolwiek osoby/przedmiotu o danych właściwościach lub też nie mamy wystarczających informacji, aby dokładnie go określić.

 

I have been told to look for a Mister Willard.

Powiedziano mi, abym odszukał jakiegoś (bliżej nieokreślonego) pana Willarda.

 

Możliwe jest również użycie rodzajnika nieokreślonego z niepoliczalnymi rzeczownikami odnoszącymi się do abstrakcyjnych pojęć i zjawisk, jeżeli tylko są one poprzedzone przymiotnikiem.

 

A passionate hatred could be seen deep in her eyes.

Głęboko w jej oczach zobaczyć można było pełną pasji nienawiść.

 

W języku angielskim istnieją także pewne specyficzne złożenia, które wymuszają użycie rodzajników A lub AN (ich konstrukcja jest niezmienna, a wstawienie w miejsce rodzajnika nieokreślonego definite article traktowane jest jako błąd gramatyczny). Poniżej przedstawiam Wam cztery najpopularniejsze wyrażenia, które wymagają zastosowania indefinite article:

 

A lot,
A great many,
A dozen,
A great deal of. 

 

Istnieją przypadki, w których rodzajnik nieokreślony należy opuścić. Pozostawiamy wtedy w zdaniu sam rzeczownik lub zastępujemy indefinite article rodzajnikiem określonym. Możemy to zrobić w następujących sytuacjach:

 

Gdy mamy do czynienia z tzw. plural nouns, a więc rzeczownikami w liczbie mnogiej,

Gdy rzeczownik wykorzystany w zdaniu jest nieokreślony,

Gdy rzeczownik opisuje stany mentalne czy zjawiska nienamacalne (niepoprzedzone przymiotnikiem).

 

 

Rodzajnik określony (THE)

 

Istnieją również sytuacje, kiedy to stosowanie rodzajników nieokreślonych A lub AN jest niewskazane lub traktowane jako błąd gramatyczny. W takich przypadkach zachodzi konieczność zastosowania drugiego typu rodzajnika – definite article.

 

Rodzajnika określonego używamy, gdy pragniemy odnieść się do ściśle określonego przedstawiciela danej grupy/społeczności. Jak ilustruje to poniższy przykład, w zdaniu odnosimy się wyłącznie do reportera brytyjskiego dziennika The Sun. Wyłączamy go z grupy innych reporterów, którzy również znajdować się mogli w danym pomieszczeniu.

 

Has the reporter for the Sun left yet?

Czy reporter dziennika The Sun już wyszedł?

 

O wykorzystaniu definite article pamiętać również powinniśmy, kiedy o danej osobie, zwierzęciu albo przedmiocie wspominamy po raz drugi lub kolejny. Za pierwszym razem uznajemy, że opisywana osoba albo obiekt są słuchaczowi nieznane, stosujemy więc rodzajnik nieokreślony A albo AN. Jeżeli w dalszej części rozmowy nadal będziemy się do nich odnosić, zalecane jest użycie definite article.

 

I saw a dog yesterday. The dog was black and had pointy ears.

Wczoraj widziałem jakiegoś psa. Pies ten miał czarną sierść oraz spiczaste uszy.

 

Jeżeli w tekście egzaminacyjnym, który wypełnić mamy odpowiednimi rodzajnikami pojawią się tak zwane „of” clauses, z dużą dozą prawdopodobieństwa założyć możemy, że będą one poprzedzone rodzajnikiem określonym THE. Pierwszy rzeczownik (znajdujący się przed przyimkiem „of”) uznajemy za określony, natomiast dalsza część złożenia pozwala nam dookreślić do czego się on odnosi. W poniższym przykładzie użyty został rodzajnik THE. „Koniec” w pierwszej części zdania jest dokładnie zdefiniowany. Odnosi się on bowiem do zakończenia sprecyzowanego przez osobę mówiącą rozdziału.

 

          At the end of the chapter, there is a mentioning that the main protagonist is going to die.

 Na końcu tego rozdziału wspomniano, że główny bohater historii umrze.

 

Definite article może również zostać wykorzystany do opisywania przedmiotów znajdujących się w najbliższym otoczeniu mówiącego. Jak zauważyć można na poniższym przykładzie – osobie mówiącej chodzi o ściśle określone róże znajdujące się w jej ogrodzie. Gdyby rodzajnik nie został użyty, mielibyśmy podstawy przypuszczać, że rozchodzi się o kwiaty znajdujące się w domu, ogródku sąsiada, lub też jakimkolwiek innym miejscu.

 

Could you pass me the roses, please?

Czy mógłbyś podać mi te róże?

 

Rodzajnik określony THE użyjemy również w przypadku, gdy obydwie strony dialogu posiadają podstawowe informacje dotyczące tematu rozmowy. Nie jest wtedy konieczne każdorazowe dookreślanie rzeczownika czy podawanie dodatkowych danych.

 

-Where have you been?

-At the hospital where I also was the last time.

-Gdzie się podziewałeś?

-Byłem w tym szpitalu co poprzednio.

 

Definite article przedstawia też ideę unikalności i niepowtarzalności danego przedmiotu, stworzenia, czy wydarzenia. Szatan o którym mowa w Biblii jest jedynym Szatanem, jakiego uznaje nasza religia. W naszym Układzie Słonecznym znajduje się tylko jedno Słońce i jedna Ziemia. Mówić możemy również tylko o jednym wszechświecie.

 

the Devil – Szatan,
the Sun – Słońce,
 the Earth – Ziemia,
the Universe – Wszechświat.

 

Rodzajnik THE pozwala również przekazać, iż w naszej subiektywnej ocenie dana rzecz lub dziedzina jest najlepsza, najodpowiedniejsza i cieszy się naszym szczerym uznaniem. Aby lepiej zrozumieć to zastosowanie, posłużmy się przykładem.

 

To be perfectly frank, for me billiards is the game!

Jeżeli mam być całkowicie szczery, bilard jest dla mnie najlepszą z gier!

 

Kiedy mówimy nie o pojedynczych przedstawicielach danych grup a o całych społecznościach, także zaleca się zastosowanie rodzajnika określonego THE. Zdania takie oznaczać wtedy będą, iż na myśli mamy wszystkie osoby wchodzące w skład danej zbiorowości.

 

the Americans – Amerykanie,
 the rich – bogacze,
the old – starcy.

 

Tak jak miało to miejsce w przypadku rodzajników określonych, definite articles również wiążą się z utartymi konstrukcjami wymuszającymi ich zastosowanie w zdaniu. Poniżej przedstawiam te najpowszechniejsze i najczęściej używane.

 

the same – taki sam,
the only – jedyny,
the last – ostatni,
the present – obecny,
the usual – taki jak zwykle.

 

Ostatnim z typowych przypadków wykorzystania rodzajnika określonego jest jego użycie w połączeniu z przymiotnikami w stopniu najwyższym (superlatives). To powszechnie obowiązująca zasada gramatyczna – niezastosowanie się do niej traktowane jest jako poważny błąd gramatyczny.

 

the best – najlepszy,
the easiest – najłatwiejszy,
the fastest – najszybszy.

 

 

Kiedy jeszcze stosować należy rodzajnik określony THE?

 

Język angielski jest niezwykle skomplikowany – poza podanymi powyżej regułami ogólnymi istnieje również wiele zasad szczegółowych regulujących zasadność użycia definite article w zdaniu. Poniżej przeanalizowane zostały sytuacje, kiedy to zalecane lub niewskazane jest stosowanie rodzajnika określonego.

 

Rodzajnik THE jest używany:	Rodzajnik THE nie jest stosowany:
W połączeniu z rzeczownikami określającymi typy mediów   The radio The press The TV	W połączeniu z nazwami instytucji (w znaczeniu ogólnym, gdy nie mamy na myśli specyficznej instytucji, np.: Sądu Najwyższego) It is our first victory in court
W połączeniu z rzeczownikami określającymi sposoby spędzania wolnego czasu, które to mówiący lubi (gdy mówimy o nich w znaczeniu ogólnym nie używamy rodzajnika „the”) The opera The ballet	W połączeniu z nazwami dni tygodnia i miesięcy Tuesday May
W połączeniu z rzeczownikami określającymi instrumenty, na których mówiący lubi grać (gdy mówimy o nich w znaczeniu ogólnym nie używamy rodzajnika „the”)    He plays the guitar	W połączeniu z nazwami chorób Diabetes Dermatitis   WYJĄTKI   A cold The flu The measles
W połączeniu z nazwami sklepów i zakładów usługowych   The butcher’s The dentist’s	W połączeniu z nazwami posiłków, jeżeli nie są specyficzne lub unikalne We had dinner
W połączeniu z nazwami kierunków   To the left To the north   WYJĄTEK   Heading north/south	Gdy mówimy o rolach jakie spełniają dane osoby w społeczeństwie (nie natomiast o ich zawodzie) He was elected president   ALE   He was A butcher
W połączeniu z porami dnia The day The night The afternoon	W połączeniu z nazwami kontynentów Africa
W połączeniu z porami roku The winter The summer	W połączeniu z nazwami krajów France Spain   WYJĄTKI   The Netherlands The USA The Philippines
W połączeniu z określeniami czasu The past The present The future	W połączeniu z nazwami wiosek i miast   London Hampshire
W połączeniu z częściami ciała The arm The neck	W połączeniu z nazwami zatok San Francisco Bay
W połączeniu z nazwami konstrukcji gramatycznych The present participle	W połączeniu z nazwami jezior Lake Michigan
W połączeniu z nazwami grup wysp The Sally Islands	W połączeniu z nazwami pojedynczych wysp Bermuda
W połączeniu z nazwami łańcuchów górskich The Alps	W połączeniu z nazwami pojedynczych gór Everest
W połączeniu z nazwami rejonów geograficznych The south-east of England	W połączeniu z nazwami stacji i lotnisk Heathrow
W połączeniu z nazwami pustyń   The Sahara	W połączeniu z nazwami szkół i uniwersytetów Edinburgh University
W połączeniu z nazwami rzek, strumieni, kanałów (zbiorników wodnych POZA rzekami) The Severn The Suez Canal	W połączeniu z nazwami kościołów i katedr Westminster Abbey
W połączeniu z nazwami mórz i oceanów The North Sea	W połączeniu z nazwami niektórych ulic Cotton Street
W połączeniu z nazwami hoteli, pubów oraz restauracji The Ritz	Podczas mówienia o osobach Mrs. Thatcher
W połączeniu z nazwami teatrów i kin   The Lyric	W połączeniu z nazwami wydarzeń sportowych, których nazwa pochodzi od miejsca gdzie są organizowane Wembley Ascot
W połączeniu z nazwami statków i pociągów   The Queen Elizabeth	W połączeniu z akronimami UEFA OPEC UNICEF
W połączeniu z nazwami niektórych instytucji The House of Commons The Senate	W połączeniu z nazwami miejsc, w których wykonywane będą czynności dla danego miejsca typowe He is in prison (as a prisoner)
W połączeniu z nazwami zespołów   The Beatles
W połączeniu z określeniami całych rodzin, rodów The Swansons
W połączeniu z nazwami wydarzeń sportowych The World Championship
W połączeniu z nazwami organizacji The Labor Party
W połączeniu z nazwami gazet The Times The Guardian
W połączeniu z obiektami jedynymi w swoim rodzaju The Sun The Earth
Jako część fixed expressions   The obvious The impossible The possible

 

Pamiętać oczywiście należy, że od powyższych zasad występują wyjątki. Mam nadzieję, że powyższe informacje dotyczące rodzajników określonych oraz nieokreślonych ułatwią Wam ich użycie w zdaniach w sposób gramatycznie poprawny.