„Hamlet”, „Romeo i Julia”, „Makbet”, „Sen Nocy Letniej” – chyba nie ma wśród nas osoby, która nie dysponowałaby choć pobieżną wiedzą na temat tych wielkich dzieł, które wyszły spod pióra wybitnego angielskiego pisarza jakim bez wątpienia był William Shakespeare. Czy jednak wiecie jak bardzo przysłużył się on rozwojowi języka angielskiego?
Wydawać by się mogło, że za wynalazców uznać można wyłącznie osoby, którym zawdzięczamy stworzenie przedmiotów materialnych wcześniej nieznanych ludzkości czy też wyjaśnienie zjawisk uprzednio nierozumianych. Okazuje się jednakże, że również Shakespeare’a uznać możemy za swoistego wynalazcę swoich czasów, bowiem ofiarował on w darze językowi angielskiemu od 1500 do nawet 1700 (zależnie od źródeł) nigdy wcześniej nieużywanych słów!
O jego geniuszu świadczy fakt, że nie wymyślał on słów mających sens jedynie w ściśle określonym kontekście, a zamiast tego tworzył nowe jednostki leksykalne łącząc ze sobą dwa już istniejące słowa, przekształcając czasowniki w przymiotniki, rzeczowniki w czasowniki, czy też wzbogacając dobrze wszystkim znane rdzenie wyrazowe o nietypowe przedrostki lub przyrostki.
Aby oddać cześć wkładowi Shakespeare’a w rozwój angielszczyzny, postanowiłem zebrać najciekawsze jednostki leksykalne, które po raz pierwszy pojawiły się w jego wybitnych dziełach. Założę się, że znaczną część z Was zaskoczy zapewne jak wielu bezwiednie używanych przez nas obecnie podczas konwersacji wyrazów nie byłoby w słowniku, gdyby nie geniusz Williama.
Wyraz wymyślony przez Shakespeare’a | Transkrypcja IPA | Znaczenie polskie |
Accessible | /ækˈsɛs ə bəl/ | Dostępny, osiągalny |
Accommodation | /əˌkɒm əˈdeɪ ʃən/ | Zakwaterowanie, nocleg |
Addiction | /əˈdɪk ʃən/ | Uzależnienie, nałóg, umiłowanie |
Admirable | /ˈæd mər ə bəl/ | Godny podziwu, zachwycający |
Amazement | /əˈmeɪz mənt/ | Zdumienie, zaskoczenie, osłupienie |
Arch-villain | /ɑrtʃ ˈvɪl ən/ | Arcywróg |
Barefaced | /ˈbɛərˌfeɪst/ | Bezczelny |
Belongings | /bɪˈlɔŋ ɪŋ/ | Dobytek, mienie |
Besmirch | /bɪˈsmɜrtʃ/ | Skalać, oczernić |
Bloodstained | /ˈblʌdˌsteɪnd/ | Zakrwawiony, splamiony krwią |
Brisky | /brɪskɪ/ | Energiczny |
Catlike | /ˈkætˌlaɪk/ | Koci, jak kot |
Characterless | /ˈkær ɪk tərlɛs/ | Bez charakteru, pozbawiony charakteru |
Circumstantial | /ˌsɜr kəmˈstæn ʃəl/ | Szczegółowy, drobiazgowy |
Coldhearted | /ˈkoʊldˈhɑr tɪd/ | Nieczuły, zimny |
Countless | /ˈkaʊnt lɪs/ | Niezliczony |
Courtship | /ˈkɔrt ʃɪp/ | Konkury, zaloty, umizgi |
Dauntless | /ˈdɔnt lɪs/ | Nieustraszony, niezrażony |
Disgraceful | /dɪsˈgreɪs fəl/ | Haniebny |
Dwindle | /ˈdwɪn dl/ | Kurczyć się, zmniejszać się, zanikać |
Equivocal | /ɪˈkwɪv ə kəl/ | Dwuznaczny, niejednoznaczny |
Eventful | /ɪˈvɛnt fə/ | Ciekawy, burzliwy, obfitujący w wydarzenia |
Excitement | /ɪkˈsaɪt mənt/ | Podniecenie, rozemocjonowanie |
Exposure | /ɪkˈspoʊ ʒər/ | Ekspozycja, styczność, narażenie na coś |
Fashionmonger | /ˈfæʃ ənmʌŋ gər/ | Doradca modowy |
Featureless | /ˈfi tʃər lɪs/ | Nijaki, niewyróżniający się |
Foregone | /fɔrˈgɔn/ | Miniony, przesądzony |
Fretful | /ˈfrɛt fəl/ | Drażliwy, niespokojny, płaczliwy |
Gallantry | /ˈgæl ən tri/ | Galanteria, szarmanckość, rycerskość |
Heartsore | /ˈhɑrtˌsɔr/ | Strapiony |
Howl | /haʊl/ | Wycie, ryk, skowyt |
Hunchbacked | /ˈhʌntʃˌbækt/ | Garbaty |
Impartial | /ɪmˈpɑr ʃəl/ | Bezstronny, obiektywny, sprawiedliwy |
Indistinguishable | /ˌɪn dɪˈstɪŋ gwɪ ʃə bəl/ | Nieodróżnialny, nieuchwytny, niedostrzegalny |
Jaded | /ˈdʒeɪ dɪd/ | Znużony, wyczerpany, wybredny |
Lackluster | /lʌkˈlʌs tər/ | Nijaki, bez wyrazu, bez życia |
Malignancy | /məˈlɪg nən si/ | Szkodliwość, złośliwość |
Misgiving | /mɪsˈgɪv ɪŋ/ | Niepokój, obawa, złe przeczucie |
Misquote | /mɪsˈkwoʊt/ | Błędnie zacytować |
Mortifying | /ˈmɔr təˌfaɪŋ/ | Upokarzający, zawstydzający |
Motionless | /ˈmoʊ ʃən lɪs/ | Nieruchomy |
Obscene | /əbˈsin/ | Obsceniczny, nieprzyzwoity, ohydny |
Outbreak | /ˈaʊtˌbreɪk/ | Wybuch czegoś, gwałtowna fala |
Overgrowth | /ˈoʊ vərˌgroʊθ/ | Bujny zarost, przerost, nadmiar |
Pageantry | /ˈpædʒ ən tri/ | Gala, pokaz, widowisko |
Pious | /ˈpaɪ əs/ | Bogobojny, świętoszkowaty, obłudny |
Plumpy | /plʌmpɪ/ | Pulchny, puszysty |
Priceless | /ˈpraɪs lɪs/ | Bezcenny, nieoceniony, wartościowy |
Radiance | /ˈreɪ di əns/ | Blask, promienność, rozpromienienie |
Reclusive | /ɹɪˈkluːsɪv/ | Samotny, pustelniczy, odludny |
Reliance | /rɪˈlaɪ əns/ | Zaufanie do kogoś, ufność w coś |
Resolve | /rɪˈzɒlv/ | Rozwiązywać |
Restoration | /ˌrɛs təˈreɪ ʃən/ | Renowacja, odbudowa, odnowa |
Restraint | /rɪˈstreɪnt/ | Powściągliwość, umiar |
Rumination | /ˌruːmɪˈneɪʃn/ | Obsesyjne rozmyślanie o czymś |
Sanctimonious | /ˌsæŋk təˈmoʊ ni əs/ | Świętoszkowaty |
Savage | /ˈsæv ɪdʒ/ | Okrutny, brutalny, nieokrzesany |
Stealthy | /ˈstɛl θi/ | Ukradkowy, podstępny, przebiegły |
Swagger | /ˈswæg ər/ | Przechwalać się, pysznić się |
Tranquil | /ˈtræŋ kwɪl/ | Cichy, spokojny |
Transcendence | /trænˈsɛn dəns/ | Transcendencja |
Unlicensed | /ʌnˈlaɪ sənst/ | Niezarejestrowany, prowadzony bez zezwolenia |
Unrivaled | /ʌnˈraɪ vəld/ | Bezkonkurencyjny, niezrównany |
Unsullied | /ʌnˈsʌl id/ | Niesplamiony, nieskazitelny, czysty |
Vulnerable | /ˈvʌl nər ə bəl/ | Podatny, bezbronny, wrażliwy |
Well-behaved | /wɛl bɪˈheɪvd/ | Grzeczny, dobrze wychowany |
Well-read | /wɛl rɛd/ | Oczytany |
Worn out | /wɔrn aʊt/ | Wyczerpany, zużyty, zniszczony |
Zany | /ˈzeɪ ni/ | Zwariowany, śmieszny, dziwaczny |
Cóż za doskonała okazja, aby poszerzyć swój zasób słownictwa, zarówno polskiego jak i angielskiego, nieprawdaż? Jeżeli znacie jeszcze jakieś ciekawe słówka, które dał językowi William Shakespeare, nie wahajcie się ani chwili i napiszcie je w komentarzu – jednostki leksykalne, które poznaliśmy w ramach dzisiejszego wpisu to bowiem tylko wierzchołek góry lodowej!