W ramach dzisiejszego artykułu z serii ciekawostek pragnę Wam pokazać, w jak dużym stopniu na język angielski miała wpływ łacina. Sprawdźmy, które ze słów używanych na co dzień sięgają swymi korzeniami o wiele dalej, niż można by przypuszczać!
Łaciński pierwowzór | Znaczenie wyrazu łacińskiego | Powstałe na bazie pierwowzoru słowa angielskie | Tłumaczenie polskie |
Accipere | Akceptować | Accept / Acceptable | Akceptować / Akceptowalny |
Amare | Kochać | Amiably / Amiable | Uprzejmie / Uprzejmy |
Amica | Przyjacielski | Amicable / Amity | Przyjacielski / Zgoda |
Annus | Rok | Annual / Annuity | Coroczny / Roczna renta |
Antiqua | Stary | Antiquity / Ancient | Starożytność / Starożytny |
Apparere | Pojawiać się | Appear / Disappear | Pojawiać się / Znikać |
Aqua | Woda | Aquarium / Aqueduct | Akwarium / Akwedukt |
Arma | Broń | Arms / Armed / Armament | Uzbrojenie / Uzbrojony / Broń |
Avis | Ptak | Aviary / Aviation | Ptaszarnia / Lotnictwo |
Beata | Szczęśliwy | Beatific / Beatify | Błogi / Gloryfikować |
Bene | Dobry | Benefit / Beneficial | Korzyść / Korzystny |
Circum | Około | Circumstance / Circumnavigate | Okoliczność / Opłynąć dookoła |
Civis | Obywatel | Civilian / Civic | Cywil / Cywilny |
Committere | Powierzać | Commit / Commission | Popełniać / Komisja |
Corpus | Ciało | Corpse / Corporeal | Ciał / Cielesny |
Currere | Biec | Current / Occurring | Bieżący / Wystąpienie |
Densa | Gęsty | Dense / Density | Gęsty / Gęstość |
Dentis | Ząb | Dentist / Dental | Dentysta / Stomatologiczny |
Deportare | Usuwać | Deportation / Deport | Deportacja / Deportować |
Desidare | Chcieć | Desire / Desirable | Ochota / Pożądany |
Deus | Bóg | Deity / Deism | Bóstwo / Deizm |
Docere | Uczyć | Doctrine / Document | Doktryna / Dokument |
Donum | Prezent | Donor / Donation | Dawca / Dotacja |
Dormire | Spać | Dormitory / Dormant | Sala sypialna / Uśpiony |
Draco | Smok | Dragon / Dragonfly | Smok / Ważka |
Dubium | Wątpliwość | Dubious / Doubt | Podejrzany / Wątpliwość |
Edere | Jeść | Edible / Inedible | Zjadliwy / Niezjadliwy |
Evadere | Uciekać | Evasion / Evade | Wykręt / Uchylać się |
Extra | Poza | Extramural / Extraneous | Pozauniwersytecki / Zewnętrzny |
Fama | Sława | Fame / Infamous / Famous | Sława / Niechlubny / Sławny |
Femina | Kobieta | Feminine / Effeminate | Kobiecy / Zniewieściały |
Ferus | Zażarty | Fierce / Ferocious | Zażarty / Dziki |
Fidus | Wierny | Fidelity / Infidelity | Wierność / Niewierność |
Figura | Figura, kształt | Figure / Figurine | Sylwetka / Figurka |
Finis | Koniec | Finish / Finite | Kończyć / Skończony |
Flamma | Płomień | Flame / Flammable | Płomień / Palny |
Fluere | Płynąć | Fluent / Fluid | Biegły / Płyn |
Folium | Liść | Foliage / Foliar | Listowie / Liściowy |
Grata | Miły | Grateful / Gratitude | Wdzięczny / Wdzięczność |
Habitare | Żyć | Habitat / Habitable | Habitat / Nadający się do zamieszkania |
Herba | Zioło | Herb / Herbivorous | Zioło / Roślinożerny |
Hora | Godzina | Hour / Hourglass | Godzina / Klepsydra |
Hostis | Wróg | Hostile / Hostility | Wrogi / Wrogość |
Ignis | Ogień | Ignite / Ignition | Zapalać / Zapłon |
Imperium | Imperium | Imperial / Empire | Monarszy / Imperium |
Initium | Początek | Initial / Initiation | Wstępny / Inicjacja |
Invadere | Najeżdżać | Invade / Invasion | Najeżdżać / Inwazja |
Lata | Szeroki | Latitude / Lateral | Szerokość geograficzna / Boczny |
Legis | Prawo | Legal / Legality | Legalny / Prawomocność |
Libera | Wolny | Liberal / Liberate | Liberalny / Wyzwalać |
Lingua | Język | Language / Linguistics | Język / Lingwistyka |
Locus | Miejsce | Location / Locate | Lokalizacja / Lokować |
Longa | Długi | Long / Longevity | Długi / Długowieczność |
Luna | Księżyc | Lunar / Lunatic | Księżycowy / Lunatyk |
Magna | Wielki | Magnificent / Magnitude | Wspaniały / Ogrom |
Major | Większy | Majority / Major | Większość / Główny |
Male | Źle | Malnutrition / Malpractice | Niedożywienie / Zaniedbanie |
Mater | Matka | Matriarchal / Maternal | Matriarchalny / Matczyny |
Medius | Środek | Medium / Mediocre | Środek / Przeciętny |
Meminsse | Pamiętać | Remember / Memory | Pamiętać / Pamięć |
Militis | Wojownik | Military / Militarism | Wojskowy / Militaryzm |
Mille | Tysiąc | Millennium / Millimeter | Tysiąclecie / Milimetr |
Minor | Mniejszy | Minor / Minority | Niewielki / Mniejszość |
Mira | Dziwny | Miracle / Miraculous | Cud / Cudowny |
Misera | Smutny | Misery / Miserable | Cierpienie / Przygnębiony |
Morbus | Choroba | Morbid / Morbidity | Chorobliwy / Zachorowalność |
Mortis | Śmierć | Mortal / Mortality | Śmiertelny / Śmiertelność |
Mortuus | Martwy | Mortician / Mortality | Właściciel zakładu pogrzebowego / Śmiertelność |
Multa | Wiele | Multitude / Multiple | Mnogość / Liczny |
Narrare | Mówić | Narrative / Narrator | Narracja / Narrator |
Necese | Istotny | Necessary / Unnecessary | Ważny / Nieistotny |
Negotium | Biznes | Negotiate / Negotiator | Negocjować / Negocjator |
Nota | Notatka | Note / Notable / Notice | Notatka / Warty uwagi / Zawiadomienie |
Nova | Nowy | Novice / Novel / Novelty | Nowicjusz / Nowela / Nowinka |
Nuntiare | Ogłaszać | Announce / Announcement | Ogłosić / Ogłoszenie |
Obtinere | Otrzymywać | Obtain / Obtainable | Uzyskać / Osiągalny |
Omnia | Wszystko | Omnipotent / Omniscient | Wszechmocny / Wszechwiedzący |
Pacis | Pokój | Pacifist / Pacifier | Pacyfista / Rozjemca |
Pars | Część | Partial / Part | Częściowy / Część |
Pater | Ojciec | Paternal / Paternity | Ojcowski / Ojcostwo |
Patria | Ojczyzna | Patriotism / Expatriate | Patriotyzm / Wygnaniec |
Pen | Pióro | Pen / Pencil | Długopis / Ołówek |
Pictura | Obraz | Picture / Picturesque | Obraz / Malowniczy |
Poena | Kara | Penalty / Penalize | Kara / Karać |
Populus | Ludzie | Popular / Population | Popularny / Populacja |
Post | Po | Postnatal / Postpone | Poporodowy / Odłożyć |
Potentia | Moc | Potential / Potency | Potencjał / Potęga |
Prima | Pierwszy | Prime / Primitive / Primeval | Zasadniczy / Prymitywny / Pradawny |
Protegere | Chronić | Protect / Protection | Chronić / Ochrona |
Provincia | Prowincja | Province / Provincial | Prowincja / Prowincjonalny |
Provocare | Prowokować | Provoke / Provocative | Wywoływać / Prowokatorski |
Proximus | Najbliższy | Proximity / Approximate | Bliskość / Przybliżony |
Punire | Karać | Punishment / Punitive | Kara / Karny |
Quaerere | Szukać | Inquiry / Inquisitive | Zapytanie / Dociekliwy |
Radius | Promień | Radial / Radiation | Promienisty / Promieniowanie |
Recipere | Brać | Recipient / Recipe | Odbiorca / Przepis |
Regia | Pałac | Regal / Regalia | Królewski / Insygnia |
Ridere | Śmiać się | Ridiculous / Ridicule | Śmieszny / Wyśmiewać |
Sacra | Święty | Sacrament / Sacred | Sakrament / Święty |
Schola | Szkoła | School / Scholar | Szkoła / Naukowiec |
Scientia | Nauka | Scientist / Science | Naukowiec / Nauka |
Servare | Zachować, oszczędzać | Conserve / Preserve | Zachowywać / Zabezpieczać |
Servus | Sługa | Serve / Servant | Służyć / Sługa |
Socius | Towarzystwo | Social / Antisocial | Towarzyski / Nietowarzyski |
Solis | Słońce | Solar / Solarium | Słoneczny / Solarium |
Spectare | Oglądać | Spectator / Spectacular | Widz / Wyjątkowy |
Stella | Gwiazda | Stellar / Constellation | Gwiezdny / Konstelacja |
Sub | Pod | Subway / Submarine / Suboptimal | Metro / Łódź podwodna / Poniżej optymalnego poziomu |
Temptare | Próbować | Temptation / Attempt | Pokusa / Próba |
Tempus | Czas | Temporal / Temporary | Chwilowy / Przejściowy |
Terra | Ziemia | Terrestrial / Terrain | Ziemski / Teren |
Territa | Wystraszony | Terrific / Terrified | Niesamowity / Przerażony |
Totus | Cały | Total / Totality | Całkowity / Ogół |
Trans | Przez | Transport / Transmit | Transport / Transmitować |
Urbs | Miasto | Urban / Suburb | Miejski / Przedmieścia |
Verbum | Słowo | Verbal / Verb | Ustny / Czasownik |
Videre | Widzieć | Video / Visible | Wideo / Widoczny |
Villa | Dom | Village / Villager | Wioska / Mieszkaniec wsi |
Vir | Mężczyzna | Virile / Virility | Krzepki / Męskość |
Vita | Życie | Vital / Vitality | Istotny / Witalność |
Vitare | Unikać | Inevitable / Inevitability | Nieuchronny / Nieuchronność |
Vocare | Wołać | Vocal / Evocative | Głosowy / Sugestywny |
Vulnerare | Ranić | Vulnerable / Invulnerable | Wrażliwy / Niewrażliwy |
Jak zapewne doskonale zdajecie sobie sprawę, w dzisiejszym artykule przytoczyłem jedynie niektóre, najprzydatniejsze oraz najciekawsze słówka pochodzenia łacińskiego. Naukowcy szacują, iż ponad sześćdziesiąt procent używanego obecnie słownictwa angielskiego ma swoje korzenie właśnie w języku łacińskim. Jeżeli Waszym zdaniem w powyższym spisie brakuje jakichś kluczowych jednostek leksykalnych – nie wahajcie się ich dodać w komentarzu wraz z wyjaśnieniem! Poszerzajmy swoje horyzonty wspólnie!
Patientia patience
Dziękujemy za dodanie propozycji! 🙂